Burgerpeiling 2025: hoe representatief zijn de mooie cijfers echt?

door | 26 nov 2025 | Feitencheck, Gemeentebestuur, Samenleving

Foto: dr. Marc Jacobs, datawetenschapper | Linkedin

De gemeente Nunspeet presenteerde recent positieve resultaten over de Burgerpeiling Nunspeet 2025: inwoners gaven ruime voldoendes voor leefklimaat, dienstverlening en de relatie met de gemeente. Volgens het persbericht is de respons van ruim 750 deelnemers ‘voldoende om betrouwbare uitspraken te doen’.

Waarom de Nunspeetse Buizerd een expert inschakelde

De Nunspeetse Buizerd vroeg dr. Marc Jacobs, datawetenschapper, om deze uitkomsten te duiden. Jacobs is gespecialiseerd in het begrijpelijk maken van statistiek en schreef samen met prof. dr. Ronald Meester, hoogleraar Waarschijnlijkheidsrekening, twee boeken over verstandig omgaan met cijfers en modellen.

Dit is zijn duiding:

‘Hoeveel mensen deden eigenlijk mee?

In de Burgerpeiling Nunspeet 2025 in opdracht van de Gemeente Nunspeet kregen 3000 mensen een uitnodiging om mee te doen. Uiteindelijk vulden 766 mensen de vragenlijst in. Dat is iets meer dan één op de vier mensen. De rest deed niet mee.

De grote onbekende: wie reageerden níét?

De onderzoekers leggen in de methode uit hoe ze met cijfers werken: ze gebruiken statistiek om te berekenen hoe betrouwbaar hun resultaten zijn en ze corrigeren voor bepaalde verschillen tussen mensen (dat heet een casemix-correctie).

Maar één belangrijk punt blijft onduidelijk: hoe zijn die 3000 mensen eigenlijk gekozen? En waarom deed driekwart van hen niet mee?

Waarom statistiek dit niet kan oplossen

Dat is belangrijk, want mensen die niet meedoen, kunnen juist anders denken of andere ervaringen hebben dan de mensen die wel reageren. Misschien reageren vooral mensen die heel tevreden zijn of juist de mensen met een sterke mening. Dat weten we niet – en daar kun je niet zomaar voor corrigeren met cijfers.

Waarom ‘95% betrouwbaar’ misleidend kan zijn

Daarom is het riskant om alleen te zeggen: ‘het onderzoek is voor 95 procent betrouwbaar’. De betrouwbaarheid hangt niet alleen af van het aantal deelnemers maar vooral van wie ze zijn en waarom ze meedoen of niet. Als elk jaar ongeveer dezelfde betrokken mensen reageren, zegt een kleine stijging in het gemiddelde cijfer niet zoveel over verandering in de hele bevolking.

Wanneer cijfers te mooi lijken

Kortom: de cijfers lijken misschien precies maar zonder te weten wie er niet meededen en waarom, weet je niet hoe goed ze het echte beeld weergeven. Soms kun je beter gesprekken voeren of verdiepend onderzoek doen, om te begrijpen waarom mensen wel of niet reageren.’

Lees hier het volledige rapport Burgerpeiling Nunspeet 2025 van de sociale kennisonderneming Het PON en Telos.

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


Help mee aan onafhankelijke onderzoeksjournalistiek!

Waar andere media stoppen bij het nieuws van de dag, graven wij dieper. Wij investeren maanden in onderzoek om misstanden bloot te leggen.
Geen adverteerder of subsidie bepaalt onze koers: wij werken voor jou, de lezer die de waarheid wil kennen.
Jouw steun is onmisbaar voor onze missie.
Draag jij bij? Doneer nu en maak het verschil!

Vind snel wat je zoekt:

Klik op een categorie en ontdek alle berichten over jouw favoriete onderwerp!