Foto: Wethouder Jaap Groothuis (SGP) | de Nunspeetse Buizerd
Wethouder Jaap Groothuis (SGP) heeft maandag jl. laten weten niet mee te willen werken aan mediation met het geschorste burgerlid Jan Bakker. De gemeenteraad weet hier tot op de dag van vandaag niets van af. De Gemeentewet is duidelijk: dit is een schending van artikel 169 ‘Verantwoording en informatieverstrekking’.
Wat is er gebeurd?
11 september: Vier fracties – Gemeentebelang, SGP, ChristenUnie en CDA Lokaal – roepen tijdens een commissievergadering unaniem op tot mediation met de heer Bakker van de Monumentencommissie. Wethouder Groothuis belooft “voortvarend” aan de slag te gaan
30 september: Het intakegesprek tussen Bakker en de mediator (aangewezen door gemeentesecretaris André Heijkamp) vindt plaats
Maandag 20 oktober: De wethouder laat via de mediator weten niet mee te willen werken. Zonder motivatie. De gemeenteraad wordt hierover niet geïnformeerd
Dinsdag 21 oktober: Tijdens de rechtszitting in Arnhem vraagt de rechter of het klopt dat de wethouder niet meewerkt aan mediation. De juridisch adviseur van de gemeente: “Daar weet ik nog niets van.”
Zelfs de eigen juridisch adviseur wist het niet. Laat staan de gemeenteraad.
Wat zegt de wet?
Artikel 169 van de Gemeentewet is glashelder: het college en elke wethouder afzonderlijk moeten de raad alle inlichtingen geven die de raad voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft. Dit heet de ‘actieve informatieplicht’.
Actief betekent: uit eigen beweging, zonder dat de raad erom hoeft te vragen.
In dit geval geldt:
- De raad had via vier fracties expliciet om mediation gevraagd
- De wethouder had publiekelijk toegezegd hieraan mee te werken
- Het niet-nakomen van deze toezegging raakt de controlerende taak van de raad
- De raad moet kunnen controleren of het college doet wat is afgesproken
Door de raad niet te informeren, maakt de wethouder het onmogelijk om deze controlerende taak uit te oefenen.
Hoe had het gemoeten?
De wethouder had direct – uiterlijk maandag zelf – een brief moeten sturen aan de gemeenteraad met uitleg waarom hij afziet van de mediation. Dit had moeten gebeuren voordat of tegelijk met het informeren van de mediator.
Waarom is dit zo problematisch?
Dit raakt aan de kern van de democratie in Nunspeet:
- De raad kan zijn werk niet doen. Hoe kan de raad het college controleren zonder informatie?
- Het vertrouwen wordt geschaad. De wethouder belooft publiekelijk mee te werken en doet vervolgens het tegenovergestelde – zonder uitleg
- Het patroon herhaalt zich. Tijdens diezelfde commissievergadering van 11 september bleek dat Groothuis ook een verzoek van burgemeester Céline Blom had genegeerd om in gesprek te gaan. Zijn reactie: “Het boek is dicht.”
- De eigen organisatie weet van niets. Als de juridisch adviseur tijdens een rechtszaak niet op de hoogte is, wijst dat op fundamentele problemen in de informatievoorziening
Zwartboek: wethouder handelde vaker op eigen houtje
In het Zwartboek Burgerinitiatief Helder Nunspeet wordt wethouder Groothuis in 11 van de 16 onderzochte dossiers genoemd vanwege zelfstandig handelen en het niet of onvolledig informeren van de gemeenteraad. Volgens de samenstellers is er sprake van een structureel probleem in de bestuurscultuur van Nunspeet, waarin transparantie en controle te vaak ontbreken.
Raadsfracties weten van niets
De Nunspeetse Buizerd vroeg zowel huidige raadsfracties als partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 om hun standpunt.
Huidige raadsfracties:
ChristenUnie-fractievoorzitter Gerben Pluim’: We hebben (nog) niet kunnen vaststellen wat er nu daadwerkelijk aan de hand is omdat we enkel de informatie van de kant van de heer Bakker kennen.’
CDA Lokaal-fractievoorzitter Karel van Bronswijk: ‘Ervan uitgaande dat de bewering klopt dat de mediation niet doorgaat (…)’ – zelfs het CDA spreekt over een “bewering”, alsof het niet zeker is.
Politieke partijen voor de verkiezingen van maart 2026:
LUX21-lijsttrekker Steven de Rooij: ‘Dat dit vervolgens niet gebeurt is op z’n minst verbazingwekkend. (…) In de context van andere dossiers wekt het wederom de schijn van een college dat ‘wel even bepaalt hoe het moet’. Hierin voorbijgaand aan het democratische primaat van de raad.’
VVD Nunspeet-lijsttrekker Sander Klugt: ‘Wie zich daar zonder toelichting van terugtrekt, tast het vertrouwen in zorgvuldig en betrouwbaar bestuur aan.’
Opvallend: de twee grootste partijen in de huidige raad – Gemeentebelang en de SGP (de partij van wethouder Groothuis) – reageren niet. Ook coalitiepartner PvdA/GroenLinks laat niets van zich horen.
Aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen
De kwestie speelt op een bijzonder moment: in maart 2026 zijn er gemeenteraadsverkiezingen in Nunspeet. Voor kiezers is dit een signaal over hoe het huidige college omgaat met transparantie en verantwoording en hoe de gemeenteraad met zich laat omgaan. Ook nieuwe partijen zoals LUX21 en de VVD Nunspeet maken hun standpunten duidelijk.
De vraag die nu voorligt: gaat de gemeenteraad dit accepteren of trekt zij aan de bel? De komende weken zal moeten blijken of de wethouder alsnog uitleg geeft – en of de raad hier genoegen mee neemt.
Artikel 169 Gemeentewet - Verantwoording en informatieverstrekking
Lid 1 – Verantwoordingsplicht Het college en elk van zijn leden afzonderlijk zijn aan de raad verantwoording schuldig over het door het college gevoerde bestuur.
Lid 2 – Actieve informatieplicht Zij geven de raad alle inlichtingen die de raad voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft.
Lid 3 – Passieve informatieplicht Zij geven de raad mondeling of schriftelijk de door een of meer leden gevraagde inlichtingen, tenzij het verstrekken ervan in strijd is met het openbaar belang.
Wat betekent dit in de praktijk?
De actieve informatieplicht (lid 2) houdt in dat het college de raad uit eigen beweging moet informeren over alle relevante zaken. De raad hoeft hier niet om te vragen. Dit geldt vooral wanneer:
- Het college besluiten neemt die de raad aangaan
- Het college opdrachten van de raad uitvoert (of juist niet uitvoert)
- Er ontwikkelingen zijn die de controlerende taak van de raad raken
De passieve informatieplicht (lid 3) betekent dat het college moet antwoorden wanneer raadsleden om informatie vragen, tenzij het openbaar belang zich daartegen verzet.
Bron: wetten.overheid.nl (BWBR0005416)
De spijker weer op z’n kop! Benieuwd naar de vervolgstappen vanuit de raad.