Foto: Wethouder Jaap Groothuis (SGP) | de Nunspeetse Buizerd
Wethouder Jaap Groothuis van de gemeente Nunspeet heeft maandag jl. laten weten niet mee te willen werken aan externe mediation met het geschorste burgerlid Jan Bakker van de Monumentencommissie. Dat blijkt uit informatie die de mediator aan Bakker doorgaf, één dag voordat beide partijen tegenover de voorzieningenrechter in Arnhem stonden.
Raad gaf expliciete opdracht
Tijdens de commissievergadering van 11 september riepen vier fracties – Gemeentebelang, SGP, ChristenUnie en CDA Lokaal – op tot externe mediation. Zij vroegen Groothuis “op zeer korte termijn” in gesprek te gaan met Bakker via een onafhankelijke mediator.
De wethouder beloofde toen “voortvarend” aan de slag te gaan en gaf aan bereid te zijn een extern traject te starten als een nader gesprek die route zou bevestigen.
Mediator aangesteld, wethouder haakte af
Op 30 september vond het intakegesprek plaats tussen Bakker en de door gemeentesecretaris André Heijkamp aangewezen mediator. Het gesprek met wethouder Groothuis moest nog volgen.
De mediator liet Bakker maandag weten dat Groothuis alsnog niet wilde meewerken. Een motivatie daarvoor werd niet gegeven. Omdat het mediationtraject nog niet was gestart, is onduidelijk waarom hij afzag van deelname. Voor de gemeenteraad – die de wethouder expliciet had opgedragen mediation te verrichten – is daardoor niet te beoordelen of de weigering gerechtvaardigd is.
Bakker verklaarde tegenover de rechter, aldus de Stentor: “Ik had ingestemd met mediation maar gisteren kreeg ik van de mediator te horen dat de wethouder er toch van afziet. Heel frustrerend.”
Groothuis negeerde ook de burgemeester
Het is niet de eerste keer dat Groothuis weigert dat te doen wat hem wordt gevraagd. Tijdens de commissievergadering bleek dat burgemeester Céline Blom vier weken na het opstappen van de voorzitter van de Monumentencommissie aan Groothuis had gevraagd om met beide burgerleden – Jan Bakker en de opgestapte voorzitter – in gesprek te gaan.
Groothuis wees dat verzoek af met de woorden: “Het boek is dicht”, doelend op de opgestapte voorzitter.
Formeel was dat onjuist: volgens artikel 6.4 van de verordening blijft een lid dat aftreedt of ontslag neemt in functie tot de vacature is ingevuld. De voorzitter was dus nog steeds burgerlid toen de burgemeester het gesprek verzocht.
Burgemeester Blom en wethouder Groothuis zijn door de Nunspeetse Buizerd om een reactie gevraagd.
Gemeente weet van niets bij rechter
Tijdens de zitting in Arnhem, waar Bakker de gemeente had gedagvaard in een spoedprocedure over het niet openbaar maken van een extern juridisch advies, vertelde hij de rechter over de weigering van wethouder Groothuis om aan mediation deel te nemen.
“Klopt dat?”, vroeg de rechter aan de juridisch adviseur van de gemeente. De adviseur, sinds vijf maanden werkzaam voor de gemeente Nunspeet, zei nog van niets te weten, meldt de Stentor.
De rechter vroeg vervolgens waarom het juridische advies over de schorsing niet openbaar was gemaakt. De gemeente antwoordde: “Bescherming van de persoonlijke levenssfeer.”
Daarop vroeg de rechter: “Dan had u toch gewoon de namen van ambtenaren kunnen weglakken?”
“Ja, dat had gekund, maar dit is waarvoor is gekozen,” antwoordde de juridisch adviseur.
De rechter reageerde: “Maar mijn eerste gevoel is dat de gemeente wel héél ruim met geheimhouding omgaat.”
Gemeente ziet geen urgentie
Tijdens de commissievergadering benadrukten meerdere fracties dat het conflict “onnodig hoog is opgelopen” en dat het college “te weinig urgentie” had getoond.
Tegelijkertijd stelde de gemeente bij de rechter juist dat er géén sprake was van spoed en tekende bezwaar aan tegen Bakkers spoedprocedure.
Schorsing juridisch niet houdbaar
Bakker is sinds maart 2024 geschorst als burgerlid van de Monumentencommissie. Het college erkende nadien dat deze schorsing juridisch niet houdbaar is.
Toch is het externe juridisch advies dat daartoe leidde nog altijd geheim.
Bakker verklaarde dat mediation alleen zinvol is “als er sprake is van een gelijk speelveld. Ik weet niet eens waarvan ik word beschuldigd.”
Zijn Woo-verzoek om het juridisch advies in te zien werd op 22 september afgewezen. In de Woo-beslissing staat dat ‘de bescherming van de persoonlijke levenssfeer nog altijd zwaarder weegt dan het algemene belang van openbaarheid.’
Wat als een wethouder een raadsopdracht weigert?
Het Nederlandse gemeentelijke bestuursmodel kent een duidelijke rolverdeling. De gemeenteraad stelt het beleid vast en controleert het college. Het college voert dat beleid uit en is verantwoording verschuldigd aan de raad.
Als een wethouder weigert een expliciete opdracht van de raad uit te voeren, raakt dit aan de kern van het gemeentelijk bestuur.
De weigering van Groothuis is extra opmerkelijk omdat hij publiekelijk zijn bereidheid had uitgesproken.
De raad heeft meerdere instrumenten om een wethouder ter verantwoording te roepen.
- Het lichtste middel is het stellen van schriftelijke of mondelinge vragen
- Zwaarder weegt een motie van afkeuring, waarbij de raad uitspreekt het oneens te zijn met het handelen van een wethouder
- Het zwaarste middel is een motie van wantrouwen. Als een meerderheid van de raad het vertrouwen opzegt, treedt de wethouder gewoonlijk af
In Nunspeet waren vier fracties duidelijk in hun oproep tot mediation. Samen vertegenwoordigen zij een ruime meerderheid in de gemeenteraad.
De weigering zonder motivatie maakt de situatie ingewikkelder. Wethouders zijn bestuurlijk verantwoordelijk en moeten hun keuzes kunnen uitleggen. Door geen reden te geven, onttrekt Groothuis zich aan die verantwoordingsplicht.
Wat nu?
De voorzieningenrechter doet over twee weken uitspraak. Bakker wil dat de rechter Nunspeet opdraagt om alles met spoed openbaar te maken.
Of de gemeenteraad actie onderneemt naar aanleiding van de weigering van wethouder Groothuis om deel te nemen aan het mediationtraject, is nog niet bekend.
PvdA/GroenLinks eiste publieke excuses aan Bakker, eerherstel en nietigverklaring van de schorsing. De fractie noemde het conflict symptomatisch voor een bestuurscultuur die verandering behoeft.
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen geven de politieke partijen hun standpunt:
✅ LUX21 – Steven de Rooij
Dhr. Groothuis heeft expliciet aangegeven — na sommatie van zowel raad als burgemeester — mee te zullen werken aan een mediation traject met dhr. Bakker. Dat dit vervolgens niet gebeurt is op z’n minst verbazingwekkend. Zeker de woorden “het boek is dicht” geven blijk van het soort gesloten politiek waarmee Lux21 wil breken.
In de context van andere dossiers wekt het wederom de schijn van een college dat ‘wel even bepaalt hoe het moet’. Hierin voorbijgaand aan het democratische primaat van de raad; en zo die van de Nunspeter.
Uiteraard moet ook de kant van de wethouder gehoord worden voordat we een oordeel kunnen vellen. Als dan echter een bevredigend antwoord uitblijft, lijkt een motie van afkeuring het passende instrument.
✅ VVD Nunspeet – Sander Klugt
VVD Lokaal vindt het belangrijk dat bestuurders betrouwbaar en in alle openheid handelen.
In de commissievergadering heeft de wethouder toegezegd te zullen meewerken aan een mediation traject. Daarmee zijn verwachtingen gewekt bij zowel de raad als de betrokken inwoner.
Tegelijkertijd is het logisch dat een inwoner in het kader van een gelijk speelveld eerst wil weten waarom hij is geschorst, voordat mediation kan slagen. Anders kunnen partijen misschien wel weer toenadering zoeken maar blijven de diepere redenen waarom de burger is geschorst buiten beeld. Dat de inwoner via de rechter duidelijkheid moet afdwingen over zijn schorsing, is onbegrijpelijk.
Mediation vraagt om vrijwilligheid maar een publieke toezegging van de wethouder in de commissievergadering schept wel verwachtingen en verplichtingen. Wie zich daar zonder toelichting van terugtrekt, tast het vertrouwen in zorgvuldig en betrouwbaar bestuur aan.
Als de rechter oordeelt dat het document openbaar moet worden gemaakt, dan krijgt de burger na twee jaar eindelijk inzicht in wat er werkelijk aan zijn schorsing ten grondslag lag en mogelijk ook waarom het traject tot nu toe zo stroef verloopt.
✅ ChristenUnie – Gerben Pluim
Het verzoek van de raad over onafhankelijke mediation in deze kwestie is helder geweest. We gaan er nog steeds vanuit dat dit wordt opgevolgd.
We hebben (nog) niet kunnen vaststellen wat er nu daadwerkelijk aan de hand is omdat we enkel de informatie van de kant van de heer Bakker kennen.
Als we meer informatie hebben kunnen we bepalen wat de eventuele vervolgacties zijn.
✅ CDA Lokaal – Karel van Bronswijk
Ervan uitgaande dat de bewering klopt dat de mediaton niet doorgaat omdat wethouder Groothuis niet wil:
Wij hebben als CDA lokaal expliciet aan de wethouder aangegeven dat we vinden dat medicatie moet plaatsvinden. Daar houden we de wethouder maar ook de andere partij graag aan.
We horen nu van 1 partij dat dit niet meer aan de orde zou zijn. Wij blijven bij ons standpunt dat mediation gewenst is.
❌ SGP – Harm Jan Polinder
Geen reactie ontvangen.
❌ PvdA/GroenLinks – Sander Kouwenberg
Geen reactie ontvangen.
❌ Gemeentebelang – Pieter Jan van Rossen
Geen reactie ontvangen.
0 reacties